อ็อกโทปัส! สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่ซ่อนตัวในรอยแยกของแนวปะการัง

อ็อกโทปัสเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังชนิดหนึ่งที่อยู่ในไฟลัมมอลลุสกา (Mollusca) และอยู่ในอันดับออกโทพอด (Octopoda) มีชื่อเรียกอื่นๆ อีกหลายชื่อ เช่น ปลาหมึกแปดขา หรือ ตะขาบน้ำ แต่ชื่อที่เป็นที่รู้จักกันดีที่สุดในภาษาไทยก็คือ “อ็อกโทปัส” ซึ่งมาจากภาษากรีกโบราณ “oktopous” หมายถึง “แปดขา”

อ็อกโทปัสเป็นสัตว์ที่น่าทึ่งและฉลาดมาก พวกมันอาศัยอยู่ตามพื้นทะเล ทะเลสาบ และมหาสมุทรทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริเวณที่มีแนวปะการัง หินก้อนใหญ่ หรือซากเรือจม อ็อกโทปัสชอบอาศัยอยู่ในรอยแยกและซอกหลืบต่างๆ เพื่อหลีกหนีจากผู้ล่าและเพื่อรอเหยื่อ

ลักษณะเด่นของอ็อกโทปัสที่สังเกตได้ง่ายที่สุดก็คือ “แปดขา” ที่เรียกว่า “แขน” ซึ่งยาวและยืดหยุ่นได้ดีมาก แขนแต่ละข้างมี “ดูดวง” จำนวนมาก ที่ช่วยให้มันยึดเกาะบนพื้นผิว และจับเหยื่อได้อย่างมั่นคง อ็อกโทปัสยังสามารถเปลี่ยนสีและลวดลายของตัวมันได้อย่างรวดเร็วเพื่อ camouflage ตัวเองจากผู้ล่า หรือเพื่อล่อเหยื่อ

ร่างกายและการเคลื่อนไหว

อ็อกโทปัสมีลำตัวกลมและสั้น ไม่มีกระดูกสันหลัง แต่มี “กระดูกอ่อน” ที่เรียกว่า “pen” ซึ่งอยู่ภายในลำตัว “pen” นี้จะช่วยในการยืดตัวและย่นตัวของร่างกาย

นอกจากแปดขาแล้ว อ็อกโทปัสยังมี “หัว” และ “ตราหู” ที่สามารถตรวจจับความสั่นสะเทือนได้อย่างละเอียด อ็อกโทปัสมีระบบประสาทที่ซับซ้อนมาก ซึ่งช่วยให้มันเรียนรู้และจดจำสิ่งต่างๆ ได้

อ็อกโทปัสเคลื่อนไหวด้วยการพ่นน้ำจาก “ท่อ” ที่อยู่บนหัวของมัน (siphon) การพ่นน้ำนี้จะสร้างแรงผลักดันให้มันเคลื่อนที่ไปข้างหน้าได้อย่างรวดเร็ว อ็อกโทปัสยังสามารถปีนขึ้นไปตามโขดหินและซอกหลืบต่างๆ ได้ด้วยการใช้ “ขา” ของมันเกาะเกี่ยว

อาหารและการล่าเหยื่อ

อ็อกโทปัสเป็นสัตว์กินเนื้อที่ opportunistic ซึ่งหมายความว่ามันจะกินสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ที่เข้ามาใกล้ โดยไม่เลือกมาก

เหยื่อของอ็อกโทปัสมีหลากหลาย เช่น ปลา กุ้ง หอย และปู อ็อกโทปัสจะใช้ “ขา” ของมันเพื่อจับเหยื่อ และ “ดูดวง” เพื่อดึงเหยื่อเข้ามาใกล้

เมื่ออ็อกโทปัสจับเหยื่อได้แล้ว มันจะฉีกร่างกายของเหยื่อด้วย “ปาก” ที่มี “กรามแข็งแรง”

การสืบพันธุ์และวงจรชีวิต

อ็อกโทปัสเป็นสัตว์ที่มีอายุค่อนข้างสั้น โดยเฉลี่ยจะมีชีวิตอยู่ประมาณ 1-2 ปีเท่านั้น หลังจากถึงวัยเจริญพันธุ์ อ็อกโทปัสตัวผู้จะใช้ “ขา” ของมันเพื่อส่ง “น้ำเชื้อ” ไปยัง “ไข่” ของอ็อกโทปัสตัวเมีย

อ็อกโทปัสตัวเมียจะวางไข่จำนวนมากบนพื้นผิวที่แข็ง เช่น หิน หรือสาหร่าย

หลังจากวางไข่ อ็อกโทปัสตัวเมียจะดูแลไข่จนกว่าจะฟักเป็นตัวอ่อน

ตัวอ่อนของอ็อกโทปัสมีขนาดเล็กมาก และจะใช้เวลาประมาณ 2-3 สัปดาห์ในการพัฒนาจนกลายเป็นอ็อกโทปัสตัวเต็มวัย

ความฉลาดและพฤติกรรมที่น่าสนใจ

อ็อกโทปัสเป็นหนึ่งในสัตว์ที่ฉลาดที่สุดในโลกทะเล มันสามารถเรียนรู้สิ่งต่างๆ ได้อย่างรวดเร็ว และสามารถแก้ปัญหาได้ด้วย

อ็อกโทปัสยังมีพฤติกรรมที่น่าสนใจอีกหลายอย่าง เช่น:

• การพรางตัว: อ็อกโทปัสสามารถเปลี่ยนสีและลวดลายของตัวมันได้อย่างรวดเร็วเพื่อ camouflage ตัวเองจากผู้ล่า หรือเพื่อล่อเหยื่อ
• การใช้เครื่องมือ: มีรายงานว่าอ็อกโทปัสบางชนิดสามารถใช้ “หิน” หรือ “เปลือกหอย” เป็นเครื่องมือในการป้องกันตัว
• การจำและเรียนรู้: อ็อกโทปัสสามารถจดจำใบหน้าของมนุษย์ได้ และสามารถเรียนรู้วิธีการเปิดขวดหรือกล่อง

อ็อกโทปัสเป็นสัตว์ที่น่าสนใจและมีเสน่ห์อย่างมาก

บทสรุป

อ็อกโทปัส เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังชนิดหนึ่งที่มีความฉลาดและมีพฤติกรรมที่น่าสนใจ มันสามารถเปลี่ยนสีและลวดลายของตัวมันได้อย่างรวดเร็วเพื่อ camouflage ตัวเองจากผู้ล่า

อ็อกโทปัสเป็นสัตว์ที่น่าศึกษาและค้นคว้า

ตารางเปรียบเทียบลักษณะสำคัญของ อ็อกโทปัส

ลักษณะ	ค่า
ประเภท	Crustacea
ชื่อสามัญ	Octopus
ความยาวเฉลี่ย	20-50 เซนติเมตร
น้ำหนักเฉลี่ย	1-5 กิโลกรัม
อายุขัย	1-2 ปี
อาหาร	สัตว์กินเนื้อ